24 maj, ostatnia aktualizacja poradnika 3 luty 2024

Lidzbark Warmiński - zamek

Zamek w Lidzbarku Warmińskim najcenniejszy zabytek na krańcu Polski

Zwiedzamy Polskę

- najpiękniejsze miejsca, plaże i atrakcje turystyczne

Część #56 -

Olsztyn

Potężny zamek biskupi z XIV wieku w Lidzbarku Warmińskim należy do najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce. Obiekt przypomina warownię krzyżacką i to nie tylko z zewnątrz. Zbudowany został w latach 1350-1401 na planie kwadratu o boku 48,5m z cegły z kamienną podmurówką. Okazała warownia stoi przy ujściu rzeki Symsarny do Łyny. Otoczona jest nawodnioną fosą i robi ogromne wrażenie. Zamek chroniony był dodatkowo murami obwodowymi i fosami od południa i wschodu. Bryłę warowni w narożu północno-wschodnim zdobi potężna wieża o 14 kondygnacjach, a pozostałe wieże dobudowano po pożarze zamku w 1442 roku.

Zamkowe piwnice służyły jako magazyny żywności, znajdowały się tu również piece do ogrzewania zamku ciepłym powietrzem. Dodatkowo w piwnicach zamku zlokalizowane było więzienie. Na parterze zamku znajdowała się kuchnia, piekarnia i browar oraz magazyny żywnościowe. Była też zbrojownia i szkoła. Można by rzec, obiekt w pełni wystarczalny. Jest piekarnia, jest browar ;-)

Odpoczynek z widokiem na zamek krzyżacki

Nasz mały rycerz polubił zamki ;-)

Od 1243 roku biskupi warmińscy sprawowali na Warmii władzę świecką, duchowną w ramach państwa Zakonu Krzyżackiego i urzędowali na zamku do 1466 roku. Na mocy postanowień II pokoju toruńskiego, Warmia została przyłączona do Polski. Od tego czasu aż do roku 1795 na zamku lidzbarskim rezydowali wybitni Polacy, m.in. Mikołaj Kopernik, Łukasz Watzenrode czy Ignacy Krasicki. Stworzyli oni w tym miejscu liczący się ośrodek kulturalny. Od końca XVI wieku rezydencja stopniowo przekształca się w dwór książęcy, bogato wyposażony w wytworne sprzęty, biblioteki i dzieła sztuki. Przez kolejne lata obiekt był rozbudowany i przekształcany m.in. w sierociniec czy szpital. Rezydencja zamkowa przechodziła z "rąk do rąk" aż do czasu końca II wojny światowej. W kolejnych latach obiekt przetrwał dzielnie liczne prace konserwatorskie, a w 1961 roku lokalne Stowarzyszenie "Pojezierze" powołało w tym miejscu Muzeum Warmińskie. Od tego czasu zamek w Lidzbarku Warmińskim udostępniono celom turystycznym.

Czas na dziedziniec zamkowy

Imponujące wieże zamku w Lidzbarku

Do krzyżackiego zamku w Lidzbarku Warmińskim wybraliśmy się podczas pobytu w Olsztynie. Po pokonaniu około 60km na miejsce dotarliśmy koło południa. Auto zaparkowaliśmy w bocznej uliczce, praktycznie naprzeciw warowni. Dalej spacerem wzdłuż fosy dotarliśmy na zamkowe przedzamcze, okupowane przez odnowiony budynek pałacowy, postawiony przez biskupa Grabowskiego. Obecnie mieści w nim biblioteka. Po przekroczeniu wielkiej bramy głównej zamku, naszym oczom ukazał się uroczy dziedziniec zamkowy wraz z dwukondygnacyjnymi krużgankami, przypominającymi te na Wawelu w Krakowie. Zwiedzanie obiektu rozpoczęliśmy od piwnic zamkowych, przeznaczonych na sale ekspozycyjne. Znajdują się w nich liczne elementy architektury ogrodowej i armaty z herbami biskupów oraz urządzenia audio-wizualne, dzięki którym mogliśmy poznać obrazowo historię tego miejsca i okolicy. Po powrocie na dziedziniec, kamiennymi schodami z początków XVII wieku wyszliśmy na główną kondygnację, gdzie znajdują się pomieszczenia reprezentacyjne, w których umieszczono ekspozycje poświęcone biskupom warmińskim, a w szczególności Ignacemu Krasickiemu i sztuce od XIV do XX wieku.

Zamkowe piwnice opowiadają o historii zamku i regionu

Zamkowy dziedziniec otoczony jest dwukondygnacyjnymi krużgankami

Spacerujemy po krużgankach

Piękna zamkowa kaplica w stylu rokokowym, wystrój i sklepienia gwiaździste zawdzięcza biskupowi Grabowskiemu. Znajdują się tu także barokowe organy, liczne herby, zdobienia, malowidła ścienne, kazalnica i relikwiarz św. Benedykta z czarnego marmuru. Kolejno odwiedziliśmy Wielki refektarz zwany także salą sądową. Komnątę sześcioprzęsłową o długości 27m i szerokości 9m zdobi fryz heraldyczny z herbami biskupów warmińskich. Ściany z motywem szachownicy zdobi średniowieczna polichromia, przedstawiająca koronację Marii. W Wielkim refektarzu eksponowane są zbiory sztuki średniowiecznej Warmii i Prus Krzyżackich oraz znajdują się odkrywki najstarszych malowideł z końca XIV wieku. W wieży przyklejonej do sali refektarza znajduje się kaplica biskupa Watzenrodego oraz zejście do więziennych lochów.

Wielki refektarz

Kaplica biskupa Watzenrodego

Na środku posadzki znajduje się otwór, przez który spuszczano w dół za pomocą kołowrota więźniów skazanych za ciężkie przestępstwa. Pozostałe komnaty udostępnione turystom to m.in. komnata audiencyjna z której można przejść do dawnych pokojów prywatnych, m.in. Mikołaja Kopernika, czy sypialni biskupiej lub czarnej kuchni. W pomieszczeniach kapitularza z kolei zachowały się malowidła gotyckie m.in. poczet biskupów, scena adoracji N.M.P. Większość pomieszczeń zamkowych prezentuje zbiory sztuki gotyckiej, portrety i dokumenty związane ze lokatorami zamku. Na najwyższym piętrze prezentowane jest malarstwo polskie z XIX i XX wieku.

Kościół św. Piotra i Pawła

Po zwiedzeniu zamku podeszliśmy do oddalonego zaledwie kilka kroków kościoła Piotra i Pawła w stylu późnogotyckim, należącego do archidiecezji warmińskiej i dekanatu Lidzbark Warmiński. Kościół wzniesiono w II połowie XIV wieku. Ze względu na potężną wieżę, budowla stanowiła dopełnienie fortyfikacji miejskich. We wnętrzu kościoła znajduje się klasycystyczna ambona z 1880 roku oraz późnogotycki świecznik z 1604 roku, a także późnorenesansowy ołtarz boczny z 1640 roku.

Kościół św. Piotra i Pawła

Wysoka Brama

Ostatnim miejscem, które odwiedziliśmy podczas jednodniowej wycieczki do Lidzbarka Warmińskiego była czteropiętrowa Wysoka Brama w stylu gotyckim. Ostatnia z trzech, która się zachowała. Swego czasu przy bramie znajdował się barbakan.

Wysoka Brama

Po dwóch bokach bramy znajdują się dwie półokrągłe baszty, połączone ze sobą głównym korpusem bramowym, a w środkowej części znajduje się ostrołukowy przejazd. Fasada zdobiona jest na ścianach najwyższego piętra fryzem, a sam obiekt jest najbardziej monumentalnym zabytkiem tego typu na Warmii i Mazurach.

Atrakcje Warmia - co warto zobaczyć w pobliżu Lidzbarku Warmińskiego?

Olsztyn - otoczona lasami urokliwa stolica Warmii i Mazur (59 kilometrów)

Bilety i opłaty

Zamek Lidzbark Warmiński : 14zł

Podsumowanie

Wspaniały krzyżacki zamek, położony prawie na końcu Polski i jego najbliższa okolica zrobiła na nas pozytywne wrażenie. Obiekt zachowany jest w idealnym stanie i oferuje podróż w czasie dla miłośników tego typu atrakcji turystycznych. Miłośnicy zamków...przybywajcie. Będziecie zachwyceni!

Zerknij na mapę gdzie to jest

Start podróży Odwiedzone miejsce