22 maj, ostatnia aktualizacja poradnika 3 luty 2024
Olsztynek - skansen w Olsztynku
Olsztynek - brama Warmii i Mazur
Zwiedzamy Polskę
- najpiękniejsze miejsca, plaże i atrakcje turystyczne
Część #54 -
Skansen Olsztynek
Olsztynek, miasto położone zaledwie 28 km na południe od Olsztyna w województwie warmińsko-mazurskim nazywane jest Bramą Warmii i Mazur, która prowadzi do Krainy Tysiąca Jezior. Prawa miejskie Olsztynek uzyskał już w XIV wieku. Obecnie miejscowość zamieszkuje około 10 tysięcy mieszkańców. Olsztynek jest kolejnym miejscem na mapie Polski, rozpoznawalnym dzięki zlokalizowanej na jego terenie atrakcji turystycznej, którą jest skansen - Muzeum Budownictwa Ludowego.
Skansen Olsztynek - prawdopodobnie najpiękniejszy w Polsce
Szkoła wiejska ze wsi Pawłowo z XIX wieku
Olivierek też ma co robić ;-)
Tak tu przyjemnie!
Park Etnograficzny w Olsztynku, którego początki sięgają 1909 roku, założony został jako stała ekspozycja architektury ludowej z terenów Prus Wschodnich. Ówczesny plan zakładał przeniesienie najbardziej charakterystycznych obiektów dla każdego z regionu Prus. Pierwotnie skansen zlokalizowano w Królewcu na terenie ogrodu zoologicznego, dopiero w 1937 roku zapadła decyzja o przeniesieniu skansenu do Olsztynka, celem podniesienia jego walorów turystycznych. Po wojnie nastąpiło zabezpieczenie obiektów, a z końcem lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku rozpoczęła się rozbudowa skansenu. Od 1998 roku muzeum stało się instytucją kultury samorządu województwa warmińsko-mazurskiego, pełniącą godnej uwagi atrakcję turystyczną regionu.
Chałupa ze wsi Bartężek
Kolor Baleraów odnaleziony na Warmii
Obecnie skansen zajmuje niespełna 100ha powierzchni. Na jego terenie na "wolnym powietrzu" znajduje się ponad 70 obiektów, naszym zdaniem fenomenalnych pereł architektury wiejskiej z Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Litwy, o zróżnicowanych funkcjach, budowie i konstrukcji. Są to m.in. zagrody chłopskie, dworki szlacheckie, liczne wiatraki, młyny i drewniany kościółek. Jesteście gotowi na e-zwiedzanie?
Obiekt jest kopią chałupy z Bartężek
Bogate wnętrze chałupy ze wsi Bartężek
Zwiedzanie skansenu w Olsztynku rozpoczynamy od
młyn wodny ze wsi Kaborno, do którego docieramy drewnianym mostkiem na rzece Jemiołówce. Młyn jest oryginalnym obiektem z drugiej połowy XVIII wieku. Tuż za młynem stoi gniotownik nasion oleistych ze wsi Nowy Młyn gminy Gietrzwałd, używany do uzyskiwania oleju. Obiekt oryginalny z początku XX wieku. Kolejno odwiedzamy zagrodę z domem kamiennym z Łutynowa. Zagroda składa się z
dom kamienny ze wsi Łutynowo z połowy XIX wieku, który jest obiektem oryginalnym, jak również z oryginalnej piwnicy ziemnej ze wsi Małszewo z połowy XIX wieku. W domu mieścił się zakład szewski oraz izba mieszkalna biedniackiej rodziny. Nieopodal zagrody mieści się oryginalna
szkoła wiejska ze wsi Pawłowo z XIX wieku. W budynku szkoły odbywają się zajęcia edukacyjne prowadzone przez pracowników Muzeum oraz ekspozycja zakładu stomatologicznego z XX wieku.
Odrestaurowany wóz cygański
Zagroda z chałupą z Burdajn
Chałupa ze wsi Burdajny z XIX wieku
Podążając w górę skansenu mijamy odrestaurowany wóz cygański i docieramy do
chałupa ze wsi Bartężek z gimny Morąg, która jest kopią obiektu z pierwszej połowy XIX wieku. Bogate wnętrze chałupy świadczy o zamożności gospodarza. Po wyjściu z obiektu mijamy kamienny plac i docieramy do zagrody z chałupą z Burdajn. Pokaźnych rozmiarów
chałupa ze wsi Burdajny należała do zamożnej rodziny gospodarskiej z powiatu elbląskiego. Jest kopią obiektu z XIX wieku. Ekspozycja przybliża wnętrze izby szkolnej oraz mieszkalnej. Tuż za chałupą stoi oryginalny budynek gospodarczy ze wsi Kwietniewo z XIX wieku. Naprzeciw chałupy usytuowany jest
zajazd ze wsi Małszewo wraz z karczmą, która jest kopią obiektu z XVIII wieku. Zajazdy tego typu sytuowane były przy uczęszczanych traktach.
Wnętrze zajazdu z Małszewa z XVIII wieku
Chałupa z Chojnika z gminy Morąg jest obiektem oryginalnym
Nieopodal zajazdu z Małszewa umiejscowiona została zagroda z chałupą z Chojnika. Skład zagrody to jedna z ładniejszych naszym zdaniem chałup na terenie skansenu, tj. oryginalna
chałupa z Chojnika z połowy XIX wieku oraz budynek gospodarczy ze wsi Chojnik, również oryginalny z XIX wieku. Wnętrza chałupy prezentują tradycyjne wzornictwo odzieży ludności ukraińskiej, przesiedlonej po II wojnie światowej w ramach akcji "Wisła".
Chałupa ze wsi Gązwa
Po chwili odpoczynku odwiedzamy zagrodę z chałupą z Gązwy. Na terenie zagrody mieści się
chałupa ze wsi Gązwa, która prezentuje wnętrze mieszkalne średniozamożnej rodziny stolarza i gołębiarza. Jest to oryginalny obiekt z gminy Mrągowo z przełomu XVIII i XIX wieku, oryginalna stodoła ze wsi Jerutki z drugiej połowy XIX wieku, oryginalna
obora ze stolarnią ze wsi Jerutki z XIX wieku, a także kurnik, piwnica i gołębnik ze wsi Jerutki.
Chałupa z Turznicy granicząca z zagrodą z Gązwy jest kopią obiektu pochodzącą z XIX wieku. Ekspozycja przedstawia wnętrza mieszkalne z lat 60-tych XX wieku z pracownią krawiecką. Idąc dalej, w stronę słońca ;-) mijamy pokaźny
spichlerz dworski ze Skandawy z II połowy XVIII wieku oraz
kapliczkę przydrożna ze wsi Giedajny, kopię obiektu z XIX wieku. Nieopodal usadowiona jest
kuźna ze wsi Bielica z XIX wieku, wyposażona w palenisko i miech kowalski oraz
budynek gospodarczy ze wsi Skierki.
Piec kaflowy z 1792 roku
Zagroda z chałupą z Nowej Różanki w której skład wchodzi
chałupa z Nowej Różanki z I połowy XIX wieku, zbudowana jest z drewnianych ciosów w konstrukcji zrębowej. Wnętrze chałupy demonstruje izby mieszkalne średniozamożnej rodziny tkaczki. Po opuszczeniu chałupy kierujemy się w strony zagrody Litewskiej, mijając po drodze
zagrodę rybacką z Gilge. W zagrodzie litewskiej mieści się
chałupa z Pempen, która jest kopią obiektu z przełomu XVIII i XIX wieku, spichlerz z Lankuppen z XVIII wieku i suszarnia z Gilge z XIX wieku. Chałupa jest przykładem domu średniozamożnego chłopa, obecnie pełni rolę mini-baru dla turystów. Z zagrody litewskiej skierowaliśmy się do osady Amalang, która okazała się w trakcie budowy.
Izba w chałupie z Turznicy
Spichlerz dworski ze Skandawy
W drodze powrotnej odwiedziliśmy
wiatrak z Ruskiej Wsi typu "paltrak" z II połowy XIX wieku.
Chałupa II ze wsi Kaborno, mieszcząca się nieopodal wiatraka jest oryginalnym obiektem mieszkalnym z XIX wieku. Wewnątrz znajduje się wystawa malowanych mebli ludowych. Położona w pobliżu zagroda z chałupą z Nowego Kawkowa wraz z oryginalną
chałupa ze wsi Nowe Kawkowo z XIX wieku ukazuje zamożne wnętrze mieszkalne z lat 30-tych XX wieku, zamieszkiwane przez rodzinę pszczelarza oraz pracownicę garncarską. W zagrodzie stoi również oryginalna
stodoła ze wsi Stękiny z kieratem wewnątrz z XIX wieku, obora ze wsi Kaborno z XIX wieku,
żuraw studzienny z Nowego Kawkowa z XX wieku oraz wozownia z garncarnią ze wsi Tomaszkowo z XIX wieku.
Chałupa z Pempen z przełomu XVIII i XIX wieku
Krótki odpoczynek nie zaszkodzi, kosztujemy lokalne specjały
Z zagrodą z Nowego Kawkowa graniczy zagroda z kolejną chałupą ze wsi Kaborno.
Chałupa I ze wsi Kaborno jest obiektem oryginalnym z przełomu XVIII i XIX wieku. Prezentuje wnętrze mieszkalne średniozamożnej rodziny owczarza oraz warsztat wikliniarski z I połowy XIX wieku. Na terenie zagrody znajduje się
budynek gospodarczy z Purdki, oryginalny obiekt z XIX wieku, oryginalna stodoła z Marcinkowa z XIX wieku i
spichlerz z Purdki z II połowy XIX wieku.
Wiatrak z Ruskiej Wsi z II połowy XIX wieku
Chałupa ze wsi Kaborno
Tuż za spichlerzem na horyzoncie rysuje się kraina wiatraków. Stoi tu
wiatrak z Ruskiej Wsi typu "paltrak" z drugiej połowy XIX wieku, którego skrzydła obracano po szynie w kierunku wiatru. Jest też
wiatrak z Wodzian na Powiślu typu "koźlak" z 1773 roku.
Wiatrak z Schonfliess, a obecnie z regionu obwodu kaliningradzkiego pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Naprzeciw krainy wiatraków usytuowany jest
budynek gospodarczy z Kwietniewa z XIX wieku. Przy budynku pasą się kozy i inne zwierzęta domowej hodowli.
Żuraw studzienny z Nowego Kawkowa z XX wieku
Wnętrza chałupy prezentują malowane meble ludowe po renowacji
My podążamy dalej i zataczając koło docieramy do powiślańskiej
chałupa ze wsi Królewo z pierwszej połowy XIX wieku. Kilka kroków dalej umieszczona została zagroda z chałupą z wystawką podcieniową z Zielonki Pasłęckiej.
Chałupa ze wsi Zielonka Pasłęcka z 1819 roku przedstawia wnętrze mieszkalne zamożnej rodziny osadników holenderskich z końca XIX wieku. Ostatnim odwiedzonym przez nas obiektem na terenie Parku Etnograficznego w Olsztynku i zarazem jedynym tego typu był kościół ewangelicki z powiatu ostródzkiego, przy którym stoi
dzwonnica ze wsi Mański.
Wypisz wymaluj skansen w Olsztynku
Wiatrak typu paltrak z Schonfliess
Kościół ewangelicki
Kościół ze wsi Rychnowo to kopia z 1714 roku. Obiekt jest jednym z ostatnich przykładów ludowego budownictwa sakralnego na Mazurach. W jego wnętrzu odnajdujemy liczne polichromie przedstawiające m.in. kuszenie w raju, a na ścianach Apostołów. Ołtarz tryptyk z połowy XVII wieku z Różyńska Wielkiego.
Kościół ze wsi Rychnowo z 1714 roku
Imponujące wnętrze kościoła z Rychnowa
Wizytę w skansenie w Olsztynku kończymy na smacznym posiłku w
karczmie ze Skandawy z II połowy XVIII wieku, która obecnie służy celom restauracyjnym.
Dania na bogato, zasłużyliśmy ;-)
Krzyżacki zamek w Olsztynku
Z skansenu podjechaliśmy do centrum Olsztynka, celem odwiedzin tutejszego zamku. Krzyżacki zamek zbudowany w latach 1349-1366 w stylu gotyckim, ulokowany jest na wzniesieniu i mieści się przy ulicy Zamkowej w miejscu, w którym wcześniej istniał pruski gród obronny. Wzniesiony na planie czworokąta, posiadał wieżę i mury obwodowe. Do 1410 roku zamek był we władaniu mistrza zakonu krzyżackiego Winrich von Kniprode, kolejno trafił w ręce Władysława II Jagiełły.
Zamek w Olsztynku
Zamek położony na wzniesieniu zbudowany został w latach 1349-1366 w stylu gotyckim
Ostatnie spojrzenie na zamek, droga czeka
W roku 1656 został zniszczony przez Tatarów i popadł w ruinę. W połowie XIX wieku zamkowi dobudowano skrzydło i przekształcono w gimnazjum. Po II wojnie światowej zachowały się tylko fragmenty zamku, a obecnie stanowi budynek Zespołu Szkół im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.
Atrakcje Warmia - co warto zobaczyć w pobliżu Olsztynka?
Olsztyn - otoczona lasami urokliwa stolica Warmii i Mazur (37 kilometrów)
Krzyżacki zamek w Nidzicy - ciekawa atrakcja regionu Warmii (40 kilometrów)
Bilety i opłaty
Skansen Olsztynek : 12zł
Parking : 4zł
Podsumowanie
Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku zrobił na nas niemałe wrażenie. To najciekawszy architektonicznie i najbogatszy w zbiory skansen w Polsce, jaki kiedykolwiek udało się nam zwiedzić. Wspaniałe miejsce dla miłośników tego typu atrakcji turystycznych. Polecamy!
Zerknij na mapę gdzie to jest
Start podróży
Odwiedzone miejsce